هر گونه تغییر صدا از حالت طبیعی را گرفتگی یا خشونت صدا می گویند که معمولا به دلیل اختلالات حنجره و طناب های صوتی است.
در حالت طبیعی، هنگام تنفس طناب های صوتی از یکدیگر فاصله گرفته و باز می شوند و هنگام حرف زدن به یکدیگر نزدیک شده و هوایی که از ریه به سمت بالا می آید، آنها را به ارتعاش در آورده و باعث تولید صوت می شود.
تورم طناب های صوتی یا وجود برجستگی روی آنها، مانع رسیدن طناب های صوتی به یکدیگر شده و نحوه ارتعاش طناب های صوتی را تغییر می دهد و در نتیجه صدا تغییر می کند.
چرا صدا می گیرد؟
علل فراوانی برای گرفتگی صدا وجود دارند. خوشبختانه اکثر آنها علل جدی و خطرناکی نیستند و در مدت کوتاهی بر طرف می شوند.
– لارنژیت (التهاب حنجره) حاد: شایع ترین علت خشونت صدا، لارنژیت حاد است که معمولا به دلیل ورم طناب‌های صوتی در اثر سرماخوردگی یا به دلیل استفاده بیش از حد از حنجره مثل داد و فریاد زدن و جیغ کشیدن ایجاد می شود .
– ندول طناب صوتی: معمولا ناشی از استفاده طولانی مدت، زیاد و نامناسب از حنجره است، مثل حالتی که در خواننده ها، قاریان قرآن، معلمان، دوره گردها و بچه هایی که حین بازی خیلی جیغ می کشند دیده می شود. این نحوه استفاده از حنجره باعث ایجاد ندول طناب صوتی می شود که به آن ندول خوانندگان هم گفته می شود. اگر این وضعیت ادامه یابد و ندول بزرگتر شود، ممکن است باعث پولیپ طناب صوتی شود. هم ندول و هم پولیپ طناب صوتی خطرناک و سرطانی نیستند.
وقتی دچار خشونت صدا هستید، از صحبت کردن زیاد و از خوانندگی خودداری کنید
– رفلاکس معده به مری : یک دلیل شایع خشونت صدا در بزرگسالان مسن، بازگشت محتویات معده به مری می باشد.
به طور طبیعی، بین مری و معده دریچه ای است که فقط اجازه عبور مواد غذایی از مری به معده را فراهم می سازد .در مواردی که این دریچه شل شود، محتویات معده به مری وارد می شود که به آن رفلاکس یا ترش کردن غذا گفته می شود. چون حنجره و مری در مجاورت هم هستند، رفلاکس می تواند باعث تحریک و التهاب حنجره و طناب صوتی گردد.
در این حالت معمولا خشونت صدا صبح ها بعد از بیدار شدن از خواب بدتر است و در طول روز بهتر می شود. ممکن است چنین افرادی احساس یک توده و چسبیدن ترشحات در گلو یا احساس نیاز بیش از حد به پاک کردن گلویشان را داشته باشند.
– دود سیگار: استعمال دخانیات نیز می تواند منجر به گرفتگی صدا شود. از آنجایی که دخانیات علت اصلی سرطان های حلق و حنجره است، اگر فرد سیگاری دچار خشونت صدا شود، حتما باید به پزشک متخصص گوش حلق و بینی مراجعه نماید.
– سایر علل: علل ناشایع دیگری نیز می توانند منجر به خشونت صدا شوند که می‌توان از آلرژی، مشکلات غده تیروئید، اختلالات عصبی و ضربه به حنجره نام برد. گاهی اوقات بعضی از خانم ها، در دوران پریود خود دچار گرفتگی صدا می شوند.
چه علائمی نشان دهنده یک مشکل جدی برای خشونت صدا هستند؟
کشف هم‌زمان توده در گردن
سابقه مصرف دخانیات یا الکل
علایم نورولوژیک (عصبی)
علایمی که پس‌از جراحی (لوله گذاری داخل نای یا جراحی گردن) بهبود نیابند
علایم در فرد دچار ضعف سیستم ایمنی بدن
علایمی که پس از تروما رخ دهند
کاهش وزن بدون علت
چه کسی می تواند خشونت صدا را درمان کند؟
خشونت صدای ناشی از سرماخوردگی یا آنفلوانزا ممکن است توسط پزشک متخصص کودکان و متخصص داخلی که با چگونگی معاینه حنجره آشنا هستند ارزیابی شود.
زمانی که خشونت صدا بیش از دو هفته طول بکشد، یا هیچ دلیل واضحی نداشته باشد، باید توسط پزشک متخصص گوش و حلق و بینی بررسی شود
چه موقع باید به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنیم؟
– خشونت صدا بیش از 2 تا 3 هفته طول بکشد.
– خشونت صدا همراه با علایمی مانند درد (اما نه در اثر سرماخوردگی یا آنفلوانزا)، سرفه خونی، بلع مشکل غذا یا احساس یک توده در گردن باشد.
– فقدان یا تغییر شدید صدا که بیش از چند روز طول بکشد.
درمان گرفتگی صدا چگونه است؟
درمان خشونت صدا بستگی به علت ایجاد کننده آن دارد.
در اغلب موارد با استراحت صوتی، نوشیدن مایعات و مصرف داروهای خلط آور و اجتناب از مصرف سیگار، مشکل برطرف می شود.
در مواردی نیز ممکن است متخصص گوش و حلق و بینی، شما را برای یاد گرفتن نحوه استفاده از حنجره، به گفتار درمان ارجاع دهد.
در موارد کمی مثل پولیپ و یا سرطان حنجره، ممکن است عمل جراحی لازم باشد.
چه اقداماتی از خشونت صدا جلوگیری کرده یا باعث بهبود آن می شود؟
اگر سیگاری هستید، آن را ترک کنید.
در صورت امکان از کسی که سیگار می کشد، فاصله بگیرید.
از مصرف موادی که باعث کاهش آب بدن می شوند مثل الکل و کافئین، اجتناب کنید.
روزانه مقادیر فراوانی آب بنوشید.
هوای محیط کار و منزل خود را با دستگاه بخور، مرطوب نگه دارید.
از صدایتان به مدت طولانی و به میزان زیاد (شدید) استفاده نکنید.
هنگام صحبت در مقابل یک جمع بهتر است از میکروفون استفاده کنید.
وقتی دچار خشونت صدا شدید، از صحبت کردن زیاد و از خوانندگی خودداری کنید
فرآوری : زهره لطیفی -بخش سلامت تبیان
.منابع :
پزشکان بدون مرز
هفته نامه سلامت – دکتر دامون غضنفری املشی
سایت دپارتمان ومرکز تحقیقات گوش وحلق وبینی وسروگردن دانشگاه علوم پزشکی ایران
