سکنجبین معرب واژه پارسی سكنگبين است، ايـن واژه از دو كلمه «سک» به معنای سركه و «انگبين» بـه معنای شهد یا عسل تركيب شده كه نشان دهنده نـوع ترکیب‌های پايـه مورد استفاده در ساخت انواع سکنجبین است.
انواع شربت سكنجبین از اشكال مهم دارويی در طب سنتی ايرانی هستند كه از سركه و عسل يا شكر به عنوان اجزای پايه و انـواع اجزای افزودنی ديگر در تهيه آن استفاده میشود، در کتب حکما تا هزار و دویست و شصت نوع از آن ذکر شده، اين فرآورده از منظر مکتب طب ايران دارای كاربردهای فراوانی در حفظ صـحت انسان و درمان بيماران است.
در واقع این نوشیدنی دافع صفراست و صفرای اضافی بدن را خارج می کند و نفوذ غذا را به سلول‌های بدن افزایش می‌دهد. شربت سکنجبین التهاب ناشی از گرما را می‌کاهد و در نهایت سموم بدن را به همراه ادرار یا عرق بیرون می‌آورد.
طبیعت سکنجبین
سکنجبین مزاج گرم و خشک دارد به این دلیل که سکنجبین از ترکیب سرکه و عسل درست میشود که به اندازه معین جوشانده شده و اثرات گرم و خشکی را بر جای می‌گذارد.
بهترین شیوه مصرف سکنجبین
- در زمستان و سردی هوا بهتر است سکنجبین را نیم گرم استفاده کرد.
- در فصل گرم و تابستان توصیه می شود سکنجبین را با آب سرد بنوشند تا تشنگی را تسکین و شدت تب را کاهش دهد.
خواص درمانی سکنجبین
1- رفع عطش
شربت تهیه شده از سکنجبین دارای طبیعت سرد و خنک بوده و مصرف آن در تابستان و روزهای گرم و آفتابی باعث رفع عطش شده و کم آبی بدن را رفع می کند.
2- باز کردن انسداد عروق
انسداد عروق منجر به عمل قلب باز شده و برای رفع رسوب گرفتگی رگ ها، می توانید از شربت تهیه شده از سکنجبین استفاده نمایید.نوشیدن شربت سکنجبیل انسداد عروق را باز کرده و خون با سرعت بیشتری در رگ ها جریان می یابد.
3- تقویت کبد
درد کبد اگر با سرخی رنگ و امتلا بدن همراه شود علاج آن زدن رگ باسلیق، دادن شیره کاسنی با سکنجبین، مالیدن صندل سفید با گلاب و کافور به کبد بوده و نوشاندن جو آب و سنکنجبین و خوردن نان با آبغوره است.
4- تقویت معده
مصرف سکنجبین باعث تقویت معده می شود. شربت تهیه شده از سکنجبین توانایی تکه تکه کردن مواد لزج بدن که به سطح و جدار مجاری می چسبند را دارد باعث انسداد مجاری می شوند. شربت سکنجبین سر درد را رفع کرده و مصرف منظم آن باعث تقویت معده و کبد می گردد.
5- رفع صفرا
انواع ویتامین های A ،C ،E و گروه ویتامین های B را دارد. شربت تهیه شده از سکنجبین تاثیر زیادی در پاکسازی کبد و دستگاه گوارش داشته و این شربت باز کننده عروق بوده و برای افراد صفراوی بسیار موثر می باشد.
6- رفع تب
اگر آب پخته کاسنی را با سکنجبین مخلوط کرده و میل کنید تب های طولانی مدت را درمان می کند. تب در اثر بیماری های مختلف در بدن ایجاد می شود و برای رفع آن روش های داروئی و طبیعی بسیاری وجود دارد و مصرف منظم آب کاسنی پخته با سکنجبین تب را رفع می کند.
7- جلوگیری از سکته مغزی
شربت تهیه شده از سکنجبین بدن را ضدعفونی کرده باعث از بین رفتن باکتری ها و قارچ ها می شود. همچنین شربت سکنجبین از فشار خون کاسته و از بروز سکته های مغزی جلوگیری می کند. نوشیدن شربت سکنجبین سلامتی بدن را حفظ می کند.
8- خنک کننده
مصرف نوشیدنی های خنک در فصل گرما رواج بسیاری دارد و برای رفع عطش و خنک شدن بدن انواع شربت ها مورد استفاده قرار می گیرد. شربت سکنجبین دارای طبیعت سرد و خنک بوده و تمام منافع سرکه را داشته و مصرف آن التهاب ناشی از گرما را کاهش می دهد.
عوارض سکنجبین
- مصرف زیاد این شربت باعث ضعف دید، زردی رنگ چهره میشود.
- هنگام تهیه سکنجبین باید به میزان ترکیب عسل و سرکه دقت کرد چرا که اگر ترش شود مزایای خود را از دست داده و مصرف آن برای اعصاب زیان آور خواهد و در افرادی که رعشه های عصبی مبتلا هستند باعث افزایش عوارض بیماری ان‌ها خواهد شد.
- همچنین مصرف زیاد سرکه(یکی از ترکیبتن اصلی شربت سکنجبین) انسان را لاغر می‌کند و نیروی جنسی فرد را کاهش می‌دهد.
موارد منع مصرف سکنجبین
- افرادی که معده‌های سرد و ضعیف دارند از این نوشیدنی استفاده نکنند.
- در صورت ابتلا به ضعف اعصاب از مصرف این نوشیدنی بپرهیزید.
- مبتلایان به دردها و مشکلات رحمی در مصرف این نوشیدنی احتیاط کنند.
- در صورت تکرر و قطره قطره آمدن ادرار و سایر مشکلات مثانه از مصرف این نوشیدنی بپرهیزید.
- مبتلایان به زخم‌های گوارشی و حالت تهوع این نوشیدنی را نخورند.
- نکته مهم درباره این نوشیدنی این است که هرچقدر ترشی آن بیشتر باشد عارضه نیز بیشتر خواهد بود.
- مصرف شربت سکنجبین بر روی برخی مزاجها مانند مزاج اطفال اثر مسهلی از خود نشان می‌دهد و سبب اسهال میشود.
- همچنين مصرف طولانی مدت آن در بيماری‌های سرد اعضايی مانند رحم، معده و تارهای عصبی مضر اسـت و این عوارض در سرد مزاجها بيشتر بوده و با سرعت بیشتری اتفاق می‌افتد.
- انواعی از سكنجبين كه مزه ترش آنها غلبه دارد باعث تحريك سرفه شده و به ريه آسيب ميزند.
- کسانی که مبتلا به بیماری آبله و حصبه یعنی سرخک هستند از مصرف سکنجبین زیان می‌بینند.
- کسانی که دچار سرماخوردگی شده اند وآنهایی که مبتلا به رعشه و دردهای عصبی هستند حتما باید از سکنجبین دوری کنند.
توصیه هایی درباره مصرف سکنجبین
در طب سنتی توصیه شده است که بعضی مواد غذایی را با مصلح آن مصرف شود، به این معنی که هر ماده غذایی در کنار خواص مفیدی که دارد ممکن است بر روی برخی از اعضای بدن تاثیرات نامطلوب نیز داشته باشد. سکنجبین یکی از مواد غذایی است که مصلح بسیاری از مواد خوراکی است در اینجا به معرفی برخی از این مواد غذایی پرداختیم.
1-کاهو به تنهایی دارای طبعی سرد است و عوارضی نامطلوبی برای افرادی که سن بالا یا دارای مزاج بلغمی هستند بر جای می‌گذارد اما اگر به همراه سکنجبین مصرف شود این عوارض از بین خواهد رفت.
2-ترکیب سکنجبین با شیرین بیان در باز کردن قلنج موثر است.
3-ترکیب سکنجبین با آب پخته کاسنی شاید طعم دل‌چسبی نداشته باشد اما بهترین دارو برای رفع تب شدید و طولانی مدت می باشد.
4-ترکیب سکنجبین و اسطوخدوس در افرادی که دارای مشکلات گوارشی هستند به خصوص افرادی که دچارنفخ میشوند بسیار مفید است.
5-ترکیب سکنجبین و ماء الشعیر نیز برای پاکسازی بدن از مواد زائد مورد استفاده قرار می گیرد. سکنجبین مواد غلیظ و چسبنده در مجاری بدن را جدا می‌کند و ماء الشعیر خاصیت شستشو دهندگی دارد و این مواد را از بدن دفع می‌کند. این پاکسازی به عملکرد بهتر کبد کمک می‌کند.
بهترین دستور تهیه شربت سکنجبین با عسل
1- شربت سکنجبین با عسل
مواد لازم
- سرکه 1 پیمانه
- عسل 2 پیمانه
- آب 8 پیمانه
دستور تهیه
1-آب و عسل را در قابلمه‌ای ریخته و روی حرارت ملایم قرار دهید تا به جوش آید و کف کند.
2-کف روی شربت را بگیرید و اجازه دهید شربت آنقدر بجوشد تا غلیظ شود و حجم آن به نصف حجم اولیه برسد.
3- در این مرحله سرکه را به شربت اضافه کنید و هم بزنید و اجازه دهید مخلوط عسل و سرکه با هم بجوشند تا بوی خامی سرکه از بین برود و طعم عسل با طعم سرکه کاملا مخلوط شود.
4-وقتی شربت کاملا غلیظ شد و حجم آن به یک چهارم حجم اولیه رسید، حرارت را خاموش کنید و اجازه دهید خنک شود.
5-پس از خنک شدن شربت، آن را در بطری شیشه‌ای تمیزی بریزید و در محلی خنک نگهداری کنید.
6-هنگام سرو شربت سکنجبین با عسل، یک سوم لیوان را با شربت غلیظ پر کنید و بقیه لیوان را آب و یخ بریزید.
- هرچه عسل مورد استفاده برای تهیه شربت ناخالص‌تر باشد، موقع جوشیدن کف بیشتری روی شربت جمع میشود. شربت باید تا موقعی که کف روی آن جمع میشود، بجوشد و کف روی آن مرتب برداشته شود.
- شربت سکنجبین با عسل را باید با سرکه انگور طبیعی، عسل طبیعی و آب سالم بدون کلر درست کرد.
2- شربت سکنجبین با عسل با عرق نعنا
شربت سکنجبین با عسل با عرق نعنا، صفرا، سودا و بلغم را از بدن دفع می‌کند و باعث ایجاد حس نشاط و شادی میشود. این نوشیدنی را می‌توان به جای آب یا دوغ پس از غذا مورد استفاده قرار داد.
مواد لازم
- عسل 2 پیمانه
- عرق نعنا 2 پیمانه
- سرکه 1 پیمانه
دستور تهیه
1-سرکه و عرق نعنا را در قابلمه‌ای ریخته و روی حرارت ملایم قرار دهید تا به جوش آید.
2-اجازه دهید مخلوط سرکه و عرق نعنا به مدت ۱۰ دقیقه بجوشد، سپس حرارت را خاموش کنید.
3-پس از اینکه مخلوط سرکه و عرق نعنا ولرم شد، عسل را به آن اضافه کنید و هم بزنید تا کاملا یکنواخت شود.
4-شربت سکنجبین با عسل را در بطری شیشه‌ای تمیزی ریخته و در محلی خنک نگهداری کنید.
در ادامه به معرفی 6 طرز تهیه سکنجبین با عسل میپردازیم ولی در این ترکیب به جای عرق نعنا از مواد دیگر استفاده میشود.
1-شربت سکنجبین با عسل با عرق کاسنی: به جای ۲ پیمانه عرق نعنا از ۲ پیمانه عرق کاسنی استفاده شود.
2-شربت سکنجبین با عسل با عرق رازیانه: به جای ۲ پیمانه عرق نعنا از ۲ پیمانه عرق رازیانه استفاده شود.
۳- شربت سکنجبین با عسل با آب زرشک: به جای ۱ پیمانه سرکه از ۱ پیمانه آب زرشک استفاده شود.
۴- شربت سکنجبین با عسل با گلاب: باید به جای ۲ پیمانه عرق نعنا از ۲ پیمانه گلاب استفاده شود.
5- شربت سکنجبین با عسل با آب به: باید به جای ۲ پیمانه عرق نعنا از ۲ پیمانه آب به استفاده شود.
۶-شربت سکنجبین با عسل با روغن زیتون: باید به جای ۲ پیمانه عرق نعنا از ۴ پیمانه روغن زیتون استفاده شود.
شربت سکنجبین با عسل دارای انواع مختلفی بوده و ترکیب هر یک به گونه ای است که در طب سنتی برای درمان بیماری خاصی مورد استفاده قرار می گیرد. این شربت را با شکر نیز می‌توان تهیه کرد، ولی از آنجا که شکر موجود در بازار دارای افزودنی‌های شیمیایی است، بهتر است این شربت را با عسل طبیعی درست کنید و از خواص بی نظیر آن بهره‌مند شوید.
/salemziba.com
