خواص دارویی و درمانی زرشک

آب زرشک دارای ویتامین C فراوان و املاح است. طبیعت زرشک تا حدی سرد و خشک است. گیاه زرشک دارای آلکالوئیدی است به نام بربرین که تلخ مزه است. سابقه استفاده از زرشک به سال های دور برمی گردد، ابوریحان بیرونی از دانشمندان مشهور ایرانی در کتاب خود از گیاهی به نام امبرباریس و خاصیت های آن یاد کرده است که همان درخت زرشک است. اولین دانشمندی که خاصیت های دارویی و غذایی زرشک را بررسی و بیان کرده، زکریای رازی، دانشمند بزرگ ایران در بیش از هزار سال پیش بوده است. زرشک از نظر طب سنتی ایران سرد و خشک است و مصرف میوه آن برای کاهش ترشحات مخاطی کاربرد دارد.

این ماده در ریشه گیاه زرشک نیز وجود دارد. در جوانه ها و ریشه های زرشک نوعی قند و مواد زرین، موسیلاژ و مواد پکتیک و در پوست ریشه گیاه آلکالوئیدی بنام اوکسیاکانتین ویربامین و پالماتین و در میوه آن مواد قندی، اسید مالیک، مواد پکتیک و صمغ وجود دارد. آب میوه زرشک ضد اسهال، صفرا، ضد تب های عفونی، تب های صفراوی و رماتیسم است. محسن پویان، پژوهشگر گیاهان دارویی می گوید زرشک از مهم ترین گیاهان دارویی ایران است و زیستگاه زرشک بی دانه قاینات در خراسان جنوبی است. مصرف زرشک به عنوان دارو محدود به گونه زرشک بیدانه نیست، بلکه از گونه های دانه دار آن نیز حدود هزار سال قبل استفاده می شده است. این پروژهشگر در حوزه گیاهان دارویی تصریح می کند: تحقیقات اخیر این گیاه را از نظر ترکیبات شیمیایی مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و مصرف فرآورده های آن را ازقبیل افشرده، شربت، مارمالاد و نوشابه توصیه می کند. پویان ادامه داد: چوب پوست ریشه، ساقه، برگ و میوه درخت زرشک در مصارف دارویی کاربرد دارد.

خواص درمانی آب زرشک

آب زرشک خون را تصفیه و ضدعفونی می کند. عمل دستگاه گوارش را منظم کرده، قلنج کلیه و کبد، حالت تهوع، استفراغ، صفرا، کبد، سوء هاضمه و سنگ کلیه را از میان می برد. آب زرشک در مخلوط با مقدار مساوی آب سیب و کمی آب لیمو و شکر برای بهبودی جهت مسمومیت توسط نیش مارو افعی مؤثر و جهت نارسایی های قلبی و تپش قلب و بی اشتهایی مفید است. غرغره کردن آب زرشک، آنژین، گلو درد و آسم را برطرف کرده و دهان را ضدعفونی و زخم های گلویی را مرتفع می کند. از دیگر خواص آب زرشک می توان به ضد چربی بودن، ضد قند، پایین آورنده فشار خون، شستشو دهنده مثانه و کلیه، کوچک کردن شکم، تقویت قلب، باز کردن رگ ها، نابود کردن سنگ های کلیه و مثانه و قابلیت استفاده برای تهیه انواع ترشی های میوه و تسکین دهنده روح و روان و اعصاب اشاره کرد

خواص ریشه و پوست ساقه

ریشه و پوست ساقه درخت زرشک، کبد را پاک و تقویت و اعمال دستگاه گوارش را منظم می کند. همچنین سوء هاضمه را از بین می برد، بی اشتهایی را برطرف کرده و نقرس و رماتیسم را برطرف می کند. برای رفع یبوست مفید است، در درمان یرقان و زردی موثر بوده و برای معالجه بواسیر نافع است و فشار خون را پایین می آورد. برای شست وشوی چشم نیز می توان از جوشانده ریشه و ساقه و زرشک استفاده کرد.

خواص برگ درخت زرشک

برگ زرشک دارای مقدار زیادی ویتامین C است، بنابراین در درمان بیماری اسکوربوت اثر مفید دارد. جویدن برگ زرشک باعث محکم شدن لثه و دندان می شود و اسهال های مزمن را درمان می کند. درموقع آنژین و گلو درد، دم کرده برگ زرشک را غرغره کنید.

گردآوری و تنظیم:گروه سلامت پرشین پرشیا-

منبع:  روزنامه آرمان