اگر به ياد بياوريم كه نخستين محلي كه محصولات عادت ماهانه (خون و لايه داخلي رحم) شكل مي‌گيرد، رحم است، پس بسادگي مي‌توان حدس زد كه در صورت وجود مشكل در رحم و مجاري تناسلي، خونريزي قطع مي‌شود.
در يك خانم جوان كه تاكنون خونريزي نداشته ولي به‌صورت ماهانه و منظم درد زير شكم و كمر دارد، مي‌توان به‌وجود پرده بكارت سوراخ نشده شك كرد.
اين اتفاق (يعني ايجاد سوراخ‌هايي در پرده بكارت) در زمان جنيني رخ مي‌دهد و اگر به صورت مادرزادي اين سوراخ‌هاي كوچك ايجاد نشود، منجر به مشكلاتي براي فرد مي‌شوند كه البته قابل درمان است.
مشكلات مادرزادي ديگر مثل وجود يك پرده ضخيم در قسمت مياني واژن يا عدم تشكيل رحم و دهانه رحم علل كم‌شايع‌تر اين مشكل در يك خانم جوان با سابقه عدم عادت ماهانه است. در خانمي كه سابقه عادت ماهانه منظم تا قبل از يك كورتاژ رحمي را دارد و پس از آن پريود نشده است، شك به يك بيماري به نام «آشرمن» به وجود مي‌آيد كه به‌صورت ايجاد چسبندگي وسيع در داخل رحم است و البته درمان خاص خود را دارد.
در سطح بالاتر تخمدان‌ها هستند كه عامل تنظيم عادت ماهانه هستند و جزء شايع‌ترين علل آمنوره اختلال كار تخمدان‌هاست كه به صورت عدم تخمك‌گذاري و پريود نشدن رخ مي‌دهد كه شايع‌ترين علت اين مشكل، بيماري تنبلي تخمدان يا تخمدان پلي‌كيستيك است.
بايد بدانيم كه چاقي و استرس و اختلالات خاص هورموني در ايجاد اين بيماري نقش اساسي دارند. از بيماري‌هاي ديگر تخمدان نارسايي زودرس تخمداني است كه خانم قبل از 40سالگي يائسه مي‌شود و نياز به توجه و درمان خاصي دارد. در سطح بالاتر همان طور كه هفته گذشته گفته شد، غده هيپوفيز در مغز است كه كنترل‌كننده عادت ماهانه هستند و اگر اختلالي در توليد هورمون‌ها در اين غده رخ دهد، در نهايت قطع قاعدگي را خواهيم داشت. مثال شايع آن، اختلالات تيروئيد است كه با ايجاد اختلال در ترشحات هورموني غده هيپوفيز منجر به قطع قاعدگي مي‌شود.
همين‌طور اختلالات در توليد هورمون پرولاكتين در هيپوفيز هم مي‌تواند به اين بيماري منجر شود. تومورهاي هيپوفيز هم مي‌توانند به تغييرات عادت ماهانه و آمنوره بينجامد. هيپوتالاموس، ناحيه كنترل كننده ديگري در مغز است كه در امر تنظيم عادت ماهانه نقش دارد و خود تحت تاثير عوامل محيطي است و استرس‌هاي شديد و ورزش‌هاي حرفه‌اي و سنگين، دوري از خانواده و تغييرات شديد وزني (چاقي يا لاغري) مي‌توانند باعث اختلال در عملكرد آن شده و منجر به آمنوره شود.
منبع: جام جم- دكتر ثريا عالمي
