تهوع و استفراغ حاملگي در 50 تا 90 درصد بارداري‌ها اتفاق مي‌افتد كه به طور مشخص از هفته چهارم بارداري شروع مي‌شود و تا حدود 4 ماهگي (هفته 16) ادامه مي‌يابد. از آنجا كه علائم آن صبح‌ها شديدتر است به اين حالت، بيماري صبحگاهي نيز گفته مي‌شود هر چند ممكن است تا سر تا سر روز ادامه يابد. تهوع ممكن است همراه با ساير نشانه‌‌ها از قبيل خستگي، كج خلقي و اختلالات خواب همراه باشد.
علت استفراغ‌هاي حاملگي را بايد كجا جستجو كرد؟
علت ايجاد تهوع و استفراغ كاملا مشخص نيست اما به احتمال زياد تغييرات هورموني در دوران بارداري در پيدايش اين حالات بي‌تاثير نيستند.در دوران بارداري هورمون پروژسترون در بدن افزايش مي‌يابد كه اين فرآيند به شل نگه داشتن عضلات رحم كمك كرده و در نتيجه از زايمان زودرس جلوگيري مي‌كند. اين افزايش هورمون مي‌تواند بر عضلات شكم و دستگاه گوارش نيز اثر گذاشته، آنها را شل كند. اين موضوع باعث زياد شدن اسيد معده و بروز حالت تهوع واستفراغ مي‌شود. از ديگر عوارض اين افزايش هورمون، افزايش قدرت حس بويايي و حساسيت به بو، پايين آمدن قدرت دفاعي بدن و تغييرات و بر هم خوردن توازن در مقدار قند خون و كمبود برخي از ويتامين‌ها هستند.
تهوع در حاملگي؛ خوب يا بد؟تهوع و استفراغ حاملگي به 2 دسته ساده و بدخيم تقسيم مي‌شود.استفراغ ساده با كاهش زياد وزن و تغيير زياد وضع تغذيه‌اي همراه نيست در اين حالت متخصصان روش‌هاي غيردارويي را تجويز مي‌كنند.به استفراغ شديد و مكرر قبل از هفته بيستم بارداري، استفراغ وخيم حاملگي مي‌گويند. اين حالت متفاوت و بسيار جدي‌تر از حالت تهوع و استفراغ معمول در خانم‌هاي حامله است. اين عارضه هر چه سريع‌تر درمان شود، احتمال بهبودش بيشتر است.در اين حالت مادر قادر به استفاده كافي از غذاها نيست، آب زيادي از بدنش دفع مي‌شود و به دنبال آن سردرد، گيجي و حتي گاهي زمين خوردن پيش مي‌آيد. اگر مادر نتواند هيچ چيز(حتي مايعات) را در معده براي 24 ساعت نگه دارد، خالي بودن معده هم دليلي بر استفراغ بيش از حد مي‌شود. حاملگي 2 قلو يا چند قلو(احتمال شديدتر بودن تهوع و استفراغ در اين حالت وجود دارد. البته اين مساله قطعي نيست و بعضي زنان كه حاملگي 2 قلو يا چند قلو داشته‌اند اصلا تهوع نداشته‌اند.)، تجربه اولين حاملگي، حاملگي در سنين كم و بيماري تيروئيد از عوامل تشديدكننده اين حالت هستند.تهوع و استفراغ حاملگي در 50 تا 90 درصد بارداري‌ها اتفاق مي‌افتد كه به‌طور مشخص از هفته چهارم بارداري شروع مي‌شود و تا حدود 4 ماهگي ادامه مي‌يابدهمچنين تخيلات و افكار گوناگون در زمان حاملگي همراه با احساس مسووليت، ناراحتي‌هاي عصبي و رواني به وجود مي‌آورند كه مي‌توانند به تنهايي يا همراه عوامل ديگر زمينه را براي بر هم زدن سيستم عصبي معده فراهم كند و به اين ترتيب باعث حالت تهوع شود.گروهي از پزشكان معتقدند بدن مادر نسبت به جنين نوعي حساسيت پيدا مي‌كند حتي در يك مطالعه، رابطه‌اي ميان هليكو باكتر پيلوري(باكتري‌اي كه سبب زخم معده مي‌شود) و تهوع شديد در زمان حاملگي ديده شده است. اين حالت در مادران عصبي مزاج و تند خو يا آنهايي كه روحيه‌اي ضعيف دارند بيشتر است.
در صورتي كه دچار استفراغ شديد حاملگي شده‌ايد، لازم است بستري شويد تا مايعات و مواد غذايي را از طريق سرم‌هاي قندي دريافت كنيد. كنترل علائم حياتي و وزن روزانه، استفاده از داروهاي ضد استفراغ و آرام بخش‌هاي ملايم هم به بهبود شما كمك مي‌كند. همچنين اگر داروهاي‌ديگري براي شما تجويز شوند، به دستورالعمل مصرف آنها توجه كنيد.بدون‌نظر پزشك، هيچ دارويي را براي جلوگيري‌از استفراغ مصرف نكنيد. در بعضي موارد نادر، تهوع و استفراغ ادامه مي‌يابد و بيمار مجبور مي‌شود هر چند وقت يك بار در بيمارستان يا منزل از سرم استفاده كند. اين عارضه در صورت عدم درمان باعث از دست رفتن مزمن آب بدن، كاهش وزن، سوءتغذيه و عوارض ديگر براي مادر و كودك مي‌شود.
سلامت جنين؛ دغدغه‌اي كه مادران مبتلا را رها نمي‌كند:اگر چه مطالعات نشان مي‌دهد كه بروز سقط، مرگ نوزاد و زايمان زودرس در زناني كه تهوع و استفراغ رادر حاملگي تجربه كرده‌اند، كمتر از زناني است كه اين حالات را در دوران حاملگي تجربه نكرده‌اند، ولي فراموش نكنيم بسياري زنان هستند كه بارداري كاملا طبيعي داشته‌اند و بعد از 3 ماهه اول ديگر تهوع نداشته‌اند.تهوع و استفراغ تا زماني كه مادر غذا را تحمل كند و مقدار زيادي آب بنوشد، تهديدي براي سلامت جنين نيست. اما استفراغ شديد حاملگي باعث مي‌شود، رشد جنين دچار اشكال شود. به دليل بالا رفتن مواد مضر در خون مادرناهنجاري‌هاي جنيني اتفاق بيفتد. پس اگر به استفراغ شديد حاملگي دچاريد حتما پزشك خود را در جريان قرار دهيد تا با درمان‌هاي لازم جنين شما دچار مشكل نشود.
به اين توصيه‌ها توجه كنيد:از خوردن غذاهاي چرب پرهيز كنيد، زيرا هضم آن بويژه در دوران حاملگي كه تخليه معده به زمان زيادي نياز دارد، بيشتر طول مي‌كشد.همچنين وعده‌هاي غذايي‌تان را كوچك و متعدد كنيد. تا معده‌تان هيچ‌گاه خالي نباشد. شب‌ها شام سبك بخوريد و قبل از خواب يك ليوان شير بنوشيد.بهتر است از غذاها وبوهايي كه سبب تهوع مي‌شود پرهيز كنيد.از هواي تازه و آزاد بيشتر استفاده كنيد به همين دليل هم بهتر است قبل از خواب كمي راه برويد.از آنجا كه يبوست باعث تشديد حالت تهوع مي‌شود، بنابراين با رژيم غذايي مناسب و مصرف مايعات كافي مي‌توان يبوست را برطرف كرد، همچنين بيسكويت و نان را جزو رژيم غذايي خود قرار دهيد.از مصرف شكلات، چاي و قهوه به دليل داشتن كافئين قبل از خواب پرهيز كنيد.در اين دوران مي‌بايست دوره استراحت روزانه را افزايش دهيد، اگر مي‌توانيد در طول روز چرتي بزنيد. تماشاي تلويزيون يا رفتن به منزل يكي از دوستان راه خوبي براي مقابله با استرس است.بهتر است بلافاصله بعد از غذا مسواك نزنيد، زيرا باعث تحريك تهوع مي‌شود.فراموش نكنيد ويتامين‌هايي كه برايتان تجويز شده همراه با غذا يا قبل از خواب بخوريد. اگر آهن موجود در قرص‌هاي مولتي ويتامين تهوع شما را زياد مي‌كند، از پزشكتان بخواهيد داروي شما را عوض كند. در اين ميان مصرف زنجبيل در دوران بارداري باعث كاهش يا برطرف شدن تهوع در اين دوران مي‌شود. به ياد داشته باشيد هنگام حاملگي هيچ دارويي را بدون مشورت پزشك مصرف نكنيد و از همه مهم‌تر سعي كنيد در تمام مراحل حاملگي رژيم غذايي مناسبي داشته باشيد. نگین رسومی
